donderdag 24 juli 2014

Hilda Verwey-Jonker: jaren 50 feminist, opinion leader en voorbeeldvrouw

Het derde gedeelte 'Autoriteit' in de biografie Drift & Koers over Hilda Verwey-Jonker (1973 - 2004) begint Margit van der Steen met "Hilda Verwey-Jonker werd oud zoals ze geleefd had en bleef actief voor de publieke zaak." (p. 381) In plaats van als bestuurder veelvuldig te vergaderen gaf ze als 'spraakmakende socioloog' interviews aan dagbladen en magazines, en publiceerde ze vele artikelen in vaktijdschriften en bijdragen aan beleidsrapporten. 
In 1973 - in het jaar dat ze 65 werd en in de 'derde leeftijd' - ging ze drie jaar parttime als wetenschappelijk hoofdmedewerker sociologie werken aan de universiteit Utrecht. En in 1988 publiceerde ze haar persoonlijke ervaringen in haar autobiografie Er moet een vrouw in

Jaren 50 feminist en prijs Aletta Jacobs in 2000

Ik ken Hilda Verwey-Jonker vooral als ´studente´ eigentijdse geschiedenis begin jaren 80 uit het archief als presidente van de Vereniging voor Vrouwenbelangen, Vrouwenarbeid en Gelijk Staatsburgerschap in de jaren vijftig, en uit haar pleidooien en acties voor Gelijke Behandeling van gehuwde vrouwen: juridisch handelingsbekwaam en buitenshuis mogen werken. 
Ik herken de typering van Margit "Hilda Verwey-Jonker was bij uitstek een exponent van het jarenvijftigfeminisme waarin uitsluiting en achterstelling bekritiseerd werden met een beroep op expertise, internationale verdragen en argumenten van redelijkheid en rechtvaardigheid...het accent lag op juridische aanpassingen van wet- en regelgeving." (p. 383/4)Hilda Verwey-Jonker zette hierbij de maatschappelijke context, de meningen en de cijfers altijd goed op 'n rijtje. 
In 1954 was het 60 jaar geleden dat de Vereniging voor Vrouwenkiesrecht werd opgericht en 100 jaar geleden dat Aletta Jacobs werd geboren. Als presidente van Vrouwenbelangen ontving Hilda koningin Juliana toen bij de herdenking van de oprichting van de Vereniging. (p. 451) In 2000 kreeg Hilda Verwey-Jonker de prijs die naar Aletta Jacobs is genoemd voor haar verdiensten en voorbeeldfunctie op het terrein van de vrouwenemancipatie. (p. 445)

'Opinion leader' met typemachine
Hilda Verwey-Jonker hield zich in besturen, commissies, sociale wetenschap en beleidsontwikkeling naast vrouwen ook vele jaren bezig met arbeiders, vluchtelingen en ouderen. "Ze bracht verschillen aan tussen generaties, tussen hoger en lager opgeleiden, tussen getrouwden en ongehuwden, tussen oud en jong, tussen allochtoon en autochtoon en dominant en minder machtig." (p. 387) ''Haar onderzoek had een politieke en maatschappelijke impact. Op de grens van wetenschap, beleid en politiek kwam zij het beste tot haar recht." (p. 394)
Als 'opinion leader' tikte zij veelvuldig op haar typemachine zoals te zien is op 'n foto ter gelegenheid van een reportage over 100 jaar sociaal democratie in 1994. (p. 447) Tikkend voor haar analyses van fasen en processen in emancipatiebewegingen, en voor het zeer uitgesproken beschrijven van haar ervaringen zoals die als oudere vrouw met discriminatie. 

Marie Anne Tellegen 'Er moet een vrouw in'
Door in het derde gedeelte van deze biografie over Hilda Verwey-Jonker te lezen, zoek ik op Google naar Marie Anne Tellegen en heb ik behoefte de autobiografie van Hilda Verwey-Jonker Er moet een vrouw in uit 1988 te herlezen. En de inhoud te verbinden met mijn artikel uit 1986 en doctoraalscriptie uit 1985 over de 'oudste emancipatievereniging' de Vereniging voor Vrouwenbelangen, Vrouwenarbeid en Gelijk Staatsburgerschap 1949-1967 en met ´Vrouwen mogen niet vechten´ uit de biografie van Margit van der Steen. Deze inhoud en verbinding wil ik in 'n ander blog gaan beschrijven.
Tenslotte een treffende passage over Marie Anne Tellegen. "Door toedoen van Tellegen werd het devies 'Er moet een vrouw in' nogal eens tot uitvoering gebracht, zoals bijvoorbeeld in de afvaardiging naar de eerste Algemene Vergadering van de Verenigde Naties." Deze digitale biografie is geschreven door de biografe van Aletta Jacobs: historica Mineke Bosch :-) 
Hilda Verwey-Jonker vroeg voor haar tachtigste verjaardag als cadeau 'n bijdrage voor het Marieanne Tellegenfonds (p. 423) en stelde het prijzengeld voor de Aletta Jacobsprijs beschikbaar voor het schrijven van een biografie over Marie Anne Tellegen (of over Liesbeth Ribbius Peletier). Dus Marie Anne was volgens mij 'n heel groot voorbeeld voor Hilda!

Meer lezen over activiteiten bij VN, Vrouwenbelangen en SER
1. blog Hilda Verwey-Jonker bij CSW in New York en Vrouwenbelangen: vrouwen in de politiek
http://angermaneuropa.blogspot.nl/2011_05_01_archive.html
2. blog 'Een insluipster in de SER': Hilda Verwey-Jonker http://angermaneuropa.blogspot.nl/2011_06_01_archive.html